Povodom godinu dana od početka sveobuhvatne ruske invazije na Ukrajinu, Služba za vanjske poslove Evropske unije (EEAS) i Ured EU u Bosni i Hercegovini organizovali su 24.02.2023. godine u Sarajevu panel diskusiju pod nazivom „Razvoj propagandnih narativa o Ukrajini“. Diskusija je okupila paneliste iz zemalja Zapadnog Balkana, Ukrajine i Bliskog istoka.
Ambasador Johann Sattler, šef Delegacije EU i specijalni predstavnik EU u BiH je rekao: “Ovaj rat se ne odvija samo na bojnom polju. Rat se odvija i na mnogim drugim poljima, pa tako i u informacijskom prostoru. Mehanizmi za manipulaciju informacijama koje je osmislila Rusija, uključujući i ranijih godina, postali su moćan instrument rata koji se koristi globalno. Integritet, profesionalno novinarstvo i snažno civilno društvo su od ključne važnosti u ratnim vremenima, kada se vrši manipulacija informacijama i šire dezinformacije.”
Tijana Cvjetićanin, urednica fact-checking platforme Raskrinkavanje, predstavila je analizu dezinformacijskih narativa vezanih za rusku invaziju Ukrajine. „Plaftorma Raskrinkavanje identifikovala je šest dominantnih dezinformacijskih narativa koji su tokom 2022. godine bili prisutni u javnom prostoru u BiH i u regiji. Radi se o propagandnim narativima u čijem su širenju ključnu ulogu odigrale društvene mreže i određeni mediji. Prebacivanje krivice za rat sa Rusije na zapadne zemlje jedan je od najzastupljenijih narativa. Usko povezan sa ovim je i narativ o Ukrajini kao državi koja predstavlja nuklearnu prijetnju za Rusiju. Preostali narativi se odnose na glorifikaciju Rusije kao vojne sile, negiranje državnosti Ukrajine i predstavljanje aktuelne vlasti kao ‘nacističkog režima’, te uticaju sankcija na ekonomiju. Zatim tu je i narativ u kome se zapadni mediji optužuju za objavu neistina o ruskim dejstvima.“
“Protiv dezinformacija se ne možemo boriti na samo jednom mjestu, ne možete to raditi samo u Ukrajini. Sada je to veliki globalni problem i moramo raditi zajedno na iznalaženju zajedničkog rješenja na globalnom nivou”, rekao je Yevhen Fedchenko, glavni urednik fact-checking platforme StopFake iz Ukrajine. “ Ukrajinci će na kraju ovog rata tražiti i pravdu, ne samo pobjedu. Pravda podrazumijeva da će biti kažnjeni i oni koji proizvode sistem dezinformacija.”
Panelisti koji su danas govorili na ovu temu su bili su Yevhen Fedchenko, glavni urednik StopFake Ukraine, Marija Vučić, novinarka KRIK-a, Tijana Cvjetićanin, urednica Raskrinkavanja u BiH, Iyad El-Baghdadi, direktor Jamal Khashoggi Disinformation Monitora i Sead Turčalo, dekan Fakulteta političkih nauka u Sarajevu.
Panel diskusija dio je šire aktivnosti EU naziva „Povezivanje medijskih zajednica u doba dezinformacija“ koja se provodi 24. i 25. februara u Sarajevu. Okuplja novinare, stručnjake za provjeru činjenica, medijske profesionalce i akademske radnike sa Zapadnog Balkana, zemalja Istočnog partnerstva, Bliskog istoka, Sjeverne Afrike i šire. Cilj aktivnosti je povećati prekograničnu sinergiju, te mapirati potrebe medijskih zajednica i podržati njihov rad.
