Evropska komisija je danas okončala pripremu niza programa pomoći za podršku reformama u zemljama koje žele da pristupe EU. Sredstva u ukupnom iznosu od skoro milijardu evra izdvojena su iz budžeta Instrumenta za pretpristupnu pomoć (IPA) za 2011, i biće na raspolaganju Albaniji, bivšoj jugoslovenskoj Republici Makedoniji, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Hrvatskoj, Srbiji, te Kosovu1, Turskoj i Islandu.
“Svi ti programi osmišljeni su da bi se postigli konkretni rezultati u unapređenju državne uprave, efikasnijem pravosuđu i policiji, stabilnoj privredi, kao i bezbjednijoj životnoj sredini. Ovo je dobra vijest kako za države korisnice pomoći tako i za EU: svi se suočavamo s istim problemima koji se ne zaustavljaju na granicama EU, tako da protiv njih treba zajednički i da se borimo”, izjavio je evropski komesar za proširenje i politiku prema susjedstvu Štefan Füle.
Aktivnosti se finansiraju iz programa IPA za 2011, preko Komponente za pomoć u tranziciji i izgradnji institucija i prekograničnu saradnju. Te se aktivnosti zasnivaju na prioritetima koje je utvrdila EU, a osmišljene su u saradnji s vladama zamalja iz programa, lokalnim organizacijama iz djelokruga programa te drugim donatorima.
Ovogodišnje finansiranje ima za cilj kvalitetniju upravu tako što obuhvata projekte ojačavanja kapaciteta državne administracije, efikasnijeg korišćenja pomoći EU, usvajanja i sprovođenja standarda EU, dalje podrške reformi u javnoj upravi, kao i u sudstvu i osnovnim pravima, te projekte kontinuirane podrške borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije.
Pojedinosti za svaku zemlju 2
Država Iznos u evrima Glavni sektori finansiranja Albanija 82.000.000 Sudstvo, unutrašnji poslovi i osnovna prava, reforma javne uprave, saobraćaj, ekologija i klimatske promjene, socijalni razvoj, poljoprivreda i ruralni razvoj bjRM 28.903.410 Sudstvo, unutrašnji poslovi i osnovna prava, reforma javne uprave, socijalni razvoj Crna Gora 26.493.599 Sudstvo, unutrašnji poslovi i osnovna prava, reforma javne uprave, društveni razvoj, ekologija i klimatske promjene Bosna i Hercegovina 91.280.000 Reforma javne uprave, sudstvo i unutrašnji poslovi, razvoj privatnog sektora, saobraćaj, ekologija i klimatske promjene, socijalni razvoj Hrvatska 39.159.128 Opšte osnaživanje državne uprave vezi s periodom nakon pristupa, uz naročit naglasak na sektorima sudstva, unutrašnjih poslova i osnovnih prava Island 12.000.000 Priprema za sprovođenje acquisa (pravnih tekovina EU), osnaživanje kapaciteta državne uprave, doprinos socio-ekonomskom razvoju Kosovo1 62.900.000 Sudstvo, unutrašnji poslovi i osnovna ljudska prava; privredni razvoj predvođen privatnim sektorom, reforma javne uprave Srbija 178.556.810 Osnaživanje vladavine prava i javne uprave, prevazilaženje ekonomske krize i unapređenje konkurentnosti, podrška socijalnom uključivanju i pomirenju Turska (uključujući i učešće u Instrumentu evropskog susjedstva i partnerstva) 232.968.023 Sudstvo, unutrašnji poslovi i osnovna prava, ekologija i klimatske promjene; podrška Turskoj u učešću u programima Unije, privredni i društveni razvoj u crnomorskoj regiji Programi s više korisnica i ostali programi 210.436.237 Razvoj i infrastruktura malog i srednjeg preduzetništva, saradnja u području statistike, regionalna saradnja u trgovini, Erasmus Mundus, Tempus (regionalni programi), Nuklearna sigurnost i zaštita od radijacije, revizija i procjena, informisanje i komunikacija, opšta podrška organizacijama civilnog društva (Civil Society Facility), tehnička pomoć pri preuzimanju zakonodavstva Evropske unije (TAIEX), Kancelarija visokog predstavnika (OHR) u Bosni i Hercegovini (doprinos EU 53%), Međunarodna civilna kancelarija (ICO) na Kosovu (doprinos EU 50%), Program prekogranične saradnje Kosovo-Crna Gora
Pozadina
Od 2007, zemljama koje žele da pristupe EU dodjeljuje se usmjereno finansiranje i podrška Evropske Unije kroz jedinstven kanal – Instrument za pretpristupnu pomoć (IPA). Ukupni pretpristupni iznos finansiranja za period 2007 – 2013. je 11,5 milijardi evra. IPA se sastoji od pet komponenata:
Komponenta I: Pomoć u tranziciji i izgradnja institucija
Komponenta II: Prekogranična suradnja
Komponenta III: Regionalni razvoj
Komponenta IV: Razvoj kadrovskog potencijala
Komponenta V: Ruralni razvoj
Izvršenje pretpristupne pomoći u sklopu IPA programa počinje s definisanjem namjera Komisije u smislu indikativne dodjele finansija. Nakon toga slijedi usvajanje strategija zasnovanih na specifičnim potrebama zemalja usvojenih tokom nekoliko nekoliko posljednjih sedmica, koje pak određuju prioritete finansijske pomoći EU za period 2011 – 2013. Naredni korak, zajedno sa zemljama korisnicama, priprema je programa za uspostavljanje okvira za godišnju dodjelu finansijskih sredstava. Na kraju, programi se implementiraju kroz konkretne projekte u zemlji ili na regionalnom nivou.
_____________________________
1. U smislu rezolucije 1244/1999 SBUN
2. U smislu Komponenata IPA za pomoć u tranziciji i izgradnji institucija i prekogranične saradnje za 2011.
