U okviru Programa posjeta Evropskoj uniji (EUVP), Evropska komisija i Evropski parlament svake godine organizuju radne posjete za mlade lidere iz zemalja koje nisu članice Evropske unije (EU), kako bi u bolje upoznali EU, njen rad i značaj. S namjerom da se bolje upozna s ciljevima, politikama, dostignućima, planovima i institucijama EU, da osnaži postojeće i uspostavi nove kontakte i učestvuje u dijalogu o temama od zajedničkog interesa za Bosnu i Hercegovinu (BiH) i EU, te na taj način doprinese poboljšanju razumijevanja između BiH i EU, u Brisel je u sklopu programe ove godine pozvan Mladen Branković, savjetnik i šef Kabineta Predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske.

Nedavno ste se vratili iz posjete EU u okviru programa posjeta EU. Kakva iskustva donosite iz Brisela (i Strazbura)? Kakve kontakte ste ostvarili? S radom kojih institucija i tijela ste se upoznali? Kojim temama ste se najviše bavili?

U okviru programa posjeta EU, i na osnovu poziva gospodina Sorensena , boravio sam u Briselu od 24. februara do 2. marta. Imajući u vidu da sam s pozicije koju obavljam kao šef kabineta predsjednika Narodne skupštine imao priliku da budem član zvanične delegacije koja je u poslednjih pet godina nekoliko puta boravila u Briselu, prva impresija Brisela je samo nastavak iskustva koje imam u saradnji s predstavnicima pojedinih EU institucijama. Imajući u vidu da je program koncipiran na osnovu mojih afiniteta i ranijih zahtjeva, većina sastanaka koje sam imao u Evropskoj komisiji, Evropskom parlamentu i Službi za vanjske poslova EU (EEAS) je bio samo nastavak dosadašnje saradnje s predstavnicima navedenih institucija.

Naravno, domaćin je uložio dodatne napore da spisak sastanaka/osoba bude znatno širi od onih ranijih saznanja i poznanstava, te mogu reći da sam ostvario nove kontakte s predstavnicima iz Savjeta Evropske unije, Komiteta regiona i drugih institucija koji nisu u direktnoj komunikaciji s proširenjem EU. Pošto je BiH politički i institucionalno kompleksna zemlja s mnogim otvorenim pitanjima koje je potrebno riješiti za njen dalji napredak ka EU, teme koje smo obradili su prvenstveno bile vezane za ispunjavanje uslova kao što su ”Sejdić-Finci”, pitanje vertikalne i horizontalne koorodinacije, pitanje popisa stanovništva, pitanja emigranata i ponovne diskusije oko eventualnog ukidanja vizne liberalizacije za BiH i druga tehnička pitanja.

Koliki je doprinos ovog programa u promoviranju potrebe ubrzanja evropskog puta BiH i prilikama koje donosi napredak na tom putu?

Program sam po sebi ima za cilj promociju EU, način funkcionisanja institucija EU i potrebi za pronalaženjem stalnog kompromisa između članica. Naravno, iz perspektive građanina Republike Srpske, a samim tim i BiH, vidljive su prednosti koje članstvo u EU nosi samo po sebi, ali naravno pokazuje i drugu stranu medalje koja je zanemariva u odnosu na realne prednosti. Kada govorimo o podizanju svijesti o EU u konkretnom smislu, mislim da je potrebno uključiti veći broj ljudi iz BiH u ovaj program, naročito iz FBiH, a razlog tome je spoznaja da je kompletna EU zapravo jedan veliki kompromis i dijalog.

Koliko kreatori mišljenja i donosioci odluka u BiH znaju o Evropskoj uniji? Da li je to znanje dovoljno za odluke, strategije, planove i operativni dio posla koji će ubrzati put BiH ka Evropskoj uniji?

EU sama po sebi je kompleksna, pa samim tim i za donosioce odluka u BiH, koji se ne bave direktno pitanjima EU integracija, može da bude problem, ukoliko govorimo o čisto tehničkim pitanjima. Ukoliko posmatramo donosioce odluke i kreatore mišljenja kroz političku prizmu sa sigurnošću mogu reći da je pred BiH dugačak put.

U kojoj oblasti postoji najveći prostor za napredak kad je u pitanju bolja informisanost lidera u BiH o EU?

Prostor za napredak kada je u pitanju bolja informisanost lidera u BiH o Evropskoj uniji može se posmatrati kroz prizmu boljeg shvatanja važnosti članstva BiH u EU. Posmatrajući skoriju istoriju regiona Balkana, s jedne strane, i opštu podršku politika, nevladinih organizacija, a prije svega građana za članstvo BiH u EU možemo reći da BiH u ovom momentu nema alternativu.

Kakav je Vaš generalni utisak o planovima i pristupu EU Bosni i Hercegovini? Koji su izazovi identifikovani kao najveći za evropski put BiH u susretima koje ste imali u Briselu?

Generalni utisak koji se stiče, ne samo na studijskom programu kao što je ovaj, nego i svaki put kada se boravi u Briselu ili se vode dijalozi sa predstavnicima EU i delegacije u BiH može se shvatiti kao, prije svega realan, a u tehničko-zakonodavnom smislu veoma precizan. Delegacija EU u BiH je, prema riječima zvaničnika sa kojima sam imao susret tokom posjete, druga ili prva u svijetu po broju zaposlenih. Iz navedene činjenice se može zaključiti da je EU preuzela nominalno i realno važnu ulogu u cjelokupnoj međunarodnoj zajednici s opštim pozitivnim pristupom.

Jedan od najvećih izazova kada je u pitanju evropski put BiH je, kao što sam ranije pomenuo, filozofija postizanja političkog kompromisa. Ukoliko politički lideri u BiH – tu prije svega mislim na političke lidere iz FBiH – uspiju da prevaziđu ovu psihološku odrednicu, svi građani u BiH će imati realno bolju sliku o njima, a i o Evropskoj uniji. Jer, Evropska unija je ujedinjena u različitostima.

antrifile

Program posjeta Evropskoj uniji (EUVP) pokrenuli su Evropski parlament i Evropska komisija1974. godine. Danas je pod pokroviteljstvom Stavrosa Lambrinidisa, potpredsjednika Evropskog parlamenta i Ketrin Ešton, visoke predstavnice EU za spoljnu politiku i bezbjednost i potpredsjednice Evropske komisije.