Međunarodna posmatračka operacija (IMO) za popis stanovništva i domaćinstava u Bosni i Hercegovini 2013. godine pratila je proces popisivanja. IMO je osnovala Evropska komisija 2009. godine, na poziv Vijeća ministara BiH kako bi se osiguralo da priprema i provođenje popisa budu u skladu sa evropskim i međunarodnim standardima. IMO čine predstavnici: Eurostata, koji predsjedava Upravljačkom grupom, Generalne direkcije Evropske komisije za proširenje, Vijeća Evrope (CoE), Direkcije Ujedinjenih nacija za statistiku (UNSD), Ekonomske komisije za Evropu Ujedinjenih nacija (UNECE) i Populacijskog fonda Ujedinjenih nacija (UNFPA). 

Popis je najveća i najznačajnija statistička aktivnost u bilo kojoj zemlji; podaci o stanovništvu, domaćinstvima i stambenim jedinicama se prikupljaju, obrađuju i objavljuju. Cilj popisa je utvrđivanje ukupnog broja rezidentne populacije u datoj zemlji, kao i u njenim administrativnim jedinicama (opštinama) – te utvrđivanje podataka o demografskim, obrazovnim, ekonomskim, migracionim i drugim karakteristikama stanovništva za potrebe planiranja politika.

Period određen za popisivanje se uskoro završava. To predstavlja okončanje značajne etape u ukupnom procesu popisa. Međutim to nije finalizacija procesa popisa. Još uvijek ostaju da se obave važne aktivnosti kao što su kontrola kvaliteta, obrada podataka, analiza, tabelarni prikazi i objavljivanje rezultata. IMO će nastaviti da prati sve ove naredne korake, a konačna procjena popisa se može dati tek nakon što cjelokupni proces popisa bude završen.

IMO će isto tako nadgledati objavljivanje preliminarnih rezultata od strane Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine, koji se radi na osnovu zbirnih obrazaca koje popunjavaju popisivači. Oni ne predstavljaju konačne statističke podatke o karakteristikama stanovništva i stambenih jedinica, već samo ukazuju na uspješnost popisivanja. Konačni rezultati su obično dostupni nakon godinu do godinu i po dana od perioda popisivanja.   

U ovoj fazi, IMO bi želio da se zahvali Agenciji za statistiku Bosne i Hercegovine, entitetskim zavodima za statistiku, kao i svima onima koji su bili uključeni u popis na saradnji tokom popisivačkih aktivnosti, kao i na ambijentu transparentnosti, čime je omogućena realizacije posmatračke operacije. Iako je zabilježeno nekoliko manjih incidenata, kao što je to slučaj kod svakog popisa, popisivanje je generalno proteklo neometano i u skladu sa usaglašenom metodologijom i međunarodnim preporukama, i to u cijeloj zemlji.  

IMO bi takođe želio da naglasi da je uočen visok stepen predanosti i prihvatanja od strane stanovništva da učestvuju tokom uzimanja podataka. Veliki interes medija je svakako doprinio ovako velikom odazivu.

IMO ukazuje na značaj transparentnog obavljanja preostalih faza popisa, te očuvanja povoljnog ambijenta tokom preostalih etapa u procesu popisa. IMO će nastaviti sa svojim posmatračkim aktivnostima do isteka svog mandata po osnovu Memoranduma o razumijevanju potpisanog sa Vijećem ministara Bosne i Hercegovine.
      
Napomena urednicima

• Tokom ove 13. misije, Upravni odbor je pratio popisivanje. Pored toga, IMO je pratio rad popisivača na terenu, kao i rad opštinskih popisnih komisija.

• Upravljačka grupa IMO-a je održala sastanak u Sarajevu kako bi razgovarali na temu popisivačkih i posmatračkih aktivnosti.

• Tokom perioda popisivanja, IMO je pratio popisivanje putem angažovanja 27 posmatrača iz cijele Evrope koji su pružili podršku Upravnom odboru. IMO će za nekoliko sedmica Vijeću ministara BiH dostaviti svoj izvještaj o praćenju faze prikupljanja podataka u popisu.  

• Pieter Everaers je održao sastanke sa ministrom komunikacija i transporta BiH, Damirom Hadžićem, šefovima misija EU, Agencijom za statistiku Bosne i Hercegovine, Zavodom za statistiku Federacije Bosne i Hercegovine i Zavodom za statistiku Republike Srpske, na kojima je prezentovao i razgovarao o ocjeni i preporukama koje je sačinila IMO.